“Het grote obstakel bij de overheid is niet een of ander juridisch kader maar of iemand binnen de ambtelijke organisatie voor je wil gaan lopen.” Dr. Esmée Driessen betoogt dat de dienstbare houding van ambtenaren en de overheid cruciaal is én een grondbeginsel van onze democratische rechtsstaat is.
Esmée Driessen promoveerde in juni 2024 aan de Universiteit Leiden met haar proefschrift ‘Stimulering en facilitering van burgerinitiatieven door de overheid’. Het is een optimistisch proefschrift dat aangeeft dat – anders dan vaak gedacht – de juridische kaders niet het grote probleem zijn voor burgerinitiatieven.
In essentie draait het volgens Driessen om het ‘dienstbaarheidsbeginsel’, ofwel wil de ambtenaar van dienst zich daadwerkelijk dienstbaar opstellen en voor je gaan lopen.
Stel bijvoorbeeld een contactambtenaar aan die voorkomt dat een burgerinitiatief vast komt te zitten tussen meerdere ambtenaren en afdelingen. Rotterdam en 's-Hertogenbosch werken er al mee en Amsterdam is begonnen.
Het stimuleren en faciliteren van burgerinitiatieven door de overheid is sinds 1 januari 2025 met de inwerkingtreding van de 'Wet versterking participatie op decentraal niveau' een actueel onderwerp. De wet regelt dat het regionaal en lokaal bestuur inwoners in staat moet stellen te participeren bij de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van beleid.
De wet verankert ook het uitdaagrecht, het recht van bewoners, maatschappelijke organisaties en andere initiatiefnemers om taken van gemeente, provincie of waterschap over te nemen als zij menen dat ze deze taken beter of goedkoper kunnen uitvoeren.
Moed
Er is veel moed, doorzettingsvermogen en focus nodig om in de sociale sector (de frontlinie van de samenleving) te werken, én ondernemerschap.
Bron: Overheid van nu
Publiekssamenvatting van het onderzoek
Volledige onderzoek voor meer verdieping
